Czas zatrzymany… Fotografie w spuściznach uczonych i twórców
„Czas zatrzymany… Fotografie w spuściznach uczonych i twórców” (19 – 20 czerwca 2013)
Większość pozostałości minionych czasów to źródła historyczne, z których czerpiemy wiedzę o przeszłości. Bezcennymi źródłami mogą okazać się z pozoru bezwartościowy, nadtłuczony gliniany dzbanek, pordzewiała szabla, jak i pożółkła, kruszejąca gazeta czy wyblakłe zdjęcie. Trzeba umieć je tylko odczytać i zinterpretować. Fotografie, które zatrzymują w pewien sposób czas, przekazując nam obraz tego, co działo się w jakimś momencie historii, są jednym ze sposobów przywołania przeszłości. Ich bogactwo można znaleźć w kolekcjach rodzinnych, na pchlim targu, w zbiorach towarzystw regionalnych, redakcjach gazet czy u miejscowego profesjonalnego fotografa. Gromadzone przez instytucje nauki i kultury są istotnym elementem naszego dziedzictwa narodowego. Mają niepowtarzalny urok, a ich wartość historyczna jest nieoceniona, gdyż często pokazują świat, który bezpowrotnie już przeminął.
Fotografie w spuściznach (archiwach osobistych) uczonych i twórców, gromadzonych w archiwach, bibliotekach i muzeach, ze względu na liczebność występowania, różnorodność tematyki i częstotliwość wykorzystywania przez badaczy zajmują poczesne miejsce. Pełne uroku zdjęcia z XIX-wiecznych atelier przedstawiają protoplastów profesora, jego rodzinę, środowisko naukowe i towarzyskie. Stanowią interesującą dokumentację ikonograficzną kolejnych etapów życia uczonych, obrazując przy okazji ich różne formy działalności i aktywności na niwie nie tylko naukowej, ale także społecznej, politycznej itp. Fotografie będące integralną częścią zasobu archiwalnego mają nie tylko wartość historyczną i dokumentalną, ale także artystyczną, stąd należy poświęcać im szczególnie wiele uwagi, gdyż są ważnym i ciekawym źródłem historycznym.
Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie zorganizowało wraz z Polską Akademią Umiejętności w dniach 19 – 20 czerwca 2013 r. konferencję pt. Czas zatrzymany… Fotografie w spuściznach uczonych i twórców , skierowaną do środowiska archiwistów, bibliotekarzy i muzealników, którzy przejmują do swoich zbiorów fotografie. Jednym z zamierzeń organizatorów konferencji było przedstawienie roli fotografii w spuściznach, kształtowania się metody opracowywania tych materiałów i sposobów informowania o miejscu ich przechowywania i zawartości. Celem konferencji było, aby prezentowane referaty – na wybranych przykładach z różnych zbiorów – poruszyły m.in. kwestie gromadzenia, opracowywania, zabezpieczania, udostępniania i popularyzacji tradycyjnych analogowych fotografii i nowoczesnych zdjęć cyfrowych. Osobno poruszono problem konserwacji zbiorów fotograficznych. Mamy nadzieję, że owocem dyskusji na temat fotografii w spuściznach i spuścizn fotograficznych między dysponentami tej części dziedzictwa będzie dążenie do wypracowania jednolitych standardów w tym zakresie.
W przerwie konferencji, 19 czerwca, miał miejsce wernisaż wystawy Opowieści fotografią pisane w Archiwum Nauki PAN i PAU.