Organizacja

Organizacja

 ORGANIZACJA

 

Archiwum Nauki jako specjalistyczne, sprofilowane archiwum mające na celu gromadzenie, opracowywanie, udostępnianie oraz publikowanie źródeł do historii nauki i kultury, rozpoczęło działalność z dniem 1 kwietnia 2002 roku, dzięki współpracy dwóch instytucji: Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiej Akademii Umiejętności. Zbiory i wyposażenie zlikwidowanego Oddziału Archiwum PAN w Krakowie zostały przekazane nowej placówce przez Archiwum PAN w Warszawie. Zasób archiwalny, zbiory biblioteczne i majątek trwały reaktywowanego w 1993 roku Archiwum PAU przekazała w zarząd Archiwum Nauki – Polska Akademia Umiejętności.

Archiwum Nauki jako pomocnicza jednostka naukowa obu Akademii działa zgodnie z porozumieniem z 3 kwietnia 2002 roku w sprawie zasad finansowego i organizacyjnego udziału Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiej Akademii Umiejętności w jej utrzymaniu.

Zasób stanowią materiały archiwalne należące do państwowego zasobu archiwalnego, zgodnie z dokumentem powierzenia z dnia 6 marca 2002 r. wydanego Polskiej Akademii Nauk przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych oraz należące do niepaństwowego zasobu archiwalnego, stanowiące własność Polskiej Akademii Umiejętności. Prowadzona jest odrębna ewidencja dla państwowego i niepaństwowego zasobu archiwalnego.

Głównym zadaniem instytucji jest służba nauce i społeczeństwu. Działa w oparciu o statut nadany przez prezesów obu Akademii z dnia 9 czerwca 2016 roku. Nadzór nad działalnością sprawuje z upoważnienia Prezesa  PAN oraz Prezesa PAU – Prezes Oddziału PAN w Krakowie. Placówka ma charakter jednostki samodzielnej z własnym dyrektorem i Radą Naukową. Rada Naukowa składa się z 12 osób tj. 10 członków po połowie desygnowanych przez Prezydium Oddziału PAN w Krakowie i Zarząd PAU, dyrektora oraz przedstawiciela pracowników.

Do zadań statutowych Archiwum Nauki należy:

  • gromadzenie, przechowywanie i zabezpieczanie, ewidencjonowanie oraz opracowywanie, a także udostępnianie materiałów archiwalnych jednostek organizacyjnych PAN działających na obszarze Oddziału PAN w Krakowie, materiałów archiwalnych Polskiej Akademii Umiejętności, stowarzyszeń i instytucji naukowych oraz archiwów osobistych (spuścizn) ludzi nauki i kultury;
  • kształtowanie narastającego zasobu archiwalnego PAN i PAU;
  • prowadzenie działalności naukowej, wydawniczej, a także informacyjnej o Archiwum Nauki oraz popularyzacja jego zasobu i osiągnięć.

 

Stan zasobu Archiwum Nauki na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniósł 1687,89 m.b. dokumentacji aktowej i pozaaktowej. Zbiory rozmieszczone są w 6 klimatyzowanych magazynach archiwalnych. Odpowiednie warunki przechowywania zostały stworzone dzięki funduszom uzyskanym z Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej i Polskiej Akademii Umiejętności. Na uwagę zasługuje bogaty zbiór biblioteczny. Szczególne znaczenie dla opracowania zasobu oraz dla badaczy ma księgozbiór historyka nauki i kultury Henryka Barycza (1901–1994). W odrębnym klimatyzowanym pomieszczeniu znajduje się Biblioteka Rozdolska Lanckorońskich, ofiarowana Polskiej Akademii Umiejętności przez Karolinę Lanckorońską (1898–2002). Pomieszczenie to wyposażyła Fundacja Lanckorońskich. Instytucja nieodpłatne korzysta z budynku kamienicy przy ul. św. Jana 26, stanowiącej własność PAU. Zbiory archiwalne oraz biblioteczne są udostępniane w Pracowni Naukowej (zob. Udostępnianie zbiorów).

Archiwum Nauki popularyzuje swoje materiały poprzez prowadzenie systematycznej działalności wystawienniczej i wydawniczej, najczęściej we współpracy z PAN i PAU oraz innymi instytucjami. Dla celów ekspozycyjnych została wydzielona w 1994 roku niewielka sala wystawowa z pozyskanych funduszy z Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Sala jest wyposażona w gabloty zakupione przez Polską Akademię Umiejętności. Ekspozycjom towarzyszą foldery, katalogi oraz okolicznościowe publikacje. Dużym zainteresowaniem cieszą się również organizowane pokazy, konferencje naukowe oraz warsztaty.

 

Podstawowe akty prawne

 

  1. Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (t.j. Dz. U. z 2018, poz. 1475 z późn. zm.);
  2. Statut Polskiej Akademii Nauk, uchwalony uchwałą nr 8/2010 Zgromadzenia Ogólnego Polskiej Akademii Nauk z dnia 24 listopada 2010 r. zatwierdzony przez Prezesa Rady Ministrów w dniu 27 grudnia 2010 r., z późn. zm.;
  3. Ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2020, poz, 164);
  4. Uchwała nr 17 z dnia 9 października 2001 r. Prezydium Polskiej Akademii Nauk w sprawie utworzenia Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności;
  5. Porozumienie z dnia 3 kwietnia 2002 r. zawarte między Polską Akademią Nauk i Polską Akademią Umiejętności  w sprawie zasad finansowego i organizacyjnego udziału obydwu tych instytucji w utrzymaniu Archiwum Nauki;
  6. Dokument powierzenia z dnia 6 marca 2002 r. wydany przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, znak WOU-56-1/02;
  7. Statut Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności.

 

 

YouTube