Kategoria: Aktualności

Dzień Kobiet w Archiwum Narodowym – wykład Pauliny Krzywdy

Dzień Kobiet w Archiwum Narodowym – wykład Pauliny Krzywdy

W dniu wczorajszym, tj. 7 marca br., nasze Archiwum miało okazję partycypować w wydarzeniu, mającym na celu uczcić nadchodzący Dzień Kobiet. Głównym organizatorem było Archiwum Narodowe w Krakowie, partnerami – Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie oraz Stowarzyszenie Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej.

Wydarzenie rozpoczął – poprzedzony przemówieniem Dyrektora ANK, prof. Wojciecha Krawczuka – wykład Pauliny Krzywdy (pracowniczki naszego Archiwum) pod tytułem „Kobieta oświecona w małym mieście. Ewolucja świadomości kobiet na prowincji końca XIX i pocz. XX wieku na przykładzie związków Bochni z Krakowem”. Wystąpienie spotkało się z dużym zainteresowaniem, o czym świadczą liczne pytania do prelegentki, zadawane później „w kuluarach”.

Następnym punktem programu był występ artystyczny, przygotowany przez „Teatr Artystokracki” z Bochni pod okiem pani Zofii Sitko (prezes Stowarzyszenia Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej). Młodzi artyści zostali nagrodzeni przez widzów burzą oklasków.

Ostatnią częścią wydarzenia była prezentacja wystawy „Być kobietą… Portrety kobiet ziemi bocheńskiej w wirze życia i dziejów”. Ta niezwykle ciekawa ekspozycja będzie dostępna do zwiedzania w siedzibie Archiwum Narodowego przy ul. Rakowickiej do 19 kwietnia 2024 r.

Pragniemy gorąco podziękować pracowniczkom Archiwum Narodowego w Krakowie za pomysł i organizację, prelegentce, artystom i twórcom wystawy składamy serdeczne gratulacje, a wszystkim Paniom z okazji ich Dnia pragniemy złożyć życzenia szczęścia, radości, spełnienia marzeń i nieustającej pogody ducha!

Fot. Maciej Piróg

Wizyta Ambasadora Mongolii w Archiwum

Wizyta Ambasadora Mongolii w Archiwum

W dniu 6 marca 2024 r. w Archiwum Nauki PAN i PAU gościł Jego Ekscelencja Ambasador Mongolii w Polsce, p. Dorj Barkhas.

Ambasador pragnął zapoznać się z materiałami, które wchodzą w skład archiwum prof. Władysława Kotwicza. Specjalnie dla naszego gościa pokaz wybranych, najciekawszych archiwaliów przygotowała mgr Ewa Dziurzyńska, zajmująca się w naszej instytucji właśnie spuścizną prof. Kotwicza. Obok niej szacownego Gościa podejmował również zastępca Dyrektora Archiwum, mgr Maciej Łyszczarz. Była to także okazja do rozmów na temat polsko-mongolskiej współpracy kulturalnej i historycznego znaczenia spuścizny prof. Kotwicza dla narodu mongolskiego. Ambasador wyraził nadzieję, że będzie miał okazję współpracować z Archiwum Nauki w przyszłości.

Archiwum osobiste prof. Władysława Kotwicza (sygn. K III-19) należy do najciekawszych i najbardziej różnorodnych spuścizn ze zbiorów Archiwum Nauki. Prof. Kotwicz (1872-1944) był orientalistą i językoznawcą, w swoich badaniach zajmował się przede wszystkim językami ałtajskimi, w tym mongolskim i kałmuckim. W 1912 stanął na czele wyprawy naukowej, zorganizowanej przez rząd rosyjski przy poparciu władz niepodległej Mongolii, która m.in. prowadziła badania w pochodzącym z XVI w. klasztorze Erdene Dzuu, wybudowanym na miejscu dawnej stolicy imperium mongolskiego – Karakorum. Kotwicz był niezwykle ceniony przez przywódców ówczesnej Mongolii. W 1913 r. został odznaczony Orderem Drogocennej Wadźry („Erdeni-jin waczir”). Ze swojej wyprawy przywiózł wiele unikatowych dokumentów i fotografii.

Znaczna część mongolskiego dziedzictwa kulturalnego została utracona w wyniku rewolucji i wojen z lat 1918-1921. Z tego powodu spuścizna Kotwicza jest obiektem szczególnego zainteresowania władz i środowisk naukowych Mongolii, co podkreśla międzynarodowe znaczenie historyczne i kulturowe tego zespołu archiwalnego.

Fot. Maciej Piróg

Pokaz dla studentów z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej

Pokaz dla studentów z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej

Archiwum Nauki po raz kolejny odwiedzili goście z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Tym razem byli to słuchacze kierunku historia pod opieką Pani prof. Agnieszki Chłosty-Sikorskiej.

16 stycznia br. studenci mieli okazję zobaczyć przykładowe materiały i artefakty z zasobu Archiwum, dzięki czemu przekonali się, jak bardzo różnorodne i bogate są archiwa osobiste uczonych. Dodatkowym elementem pokazu było oprowadzanie po magazynie archiwalnym.

Ogłoszenie o konkursie na stanowisko Dyrektora Archiwum Nauki PAN i PAU

Ogłoszenie o konkursie na stanowisko Dyrektora Archiwum Nauki PAN i PAU

Szanowni Państwo,

w związku z ogłoszeniem przez Radę Naukową Archiwum Nauki PAN i PAU konkursu na stanowisko Dyrektora Archiwum zamieszczamy poniżej treść ogłoszenia w formie pliku pdf.

https://archiwumnauki.pan.pl/wp-content/uploads/2024/01/OGLOSZENIE-o-konkursie-na-stanowisko-Dyrektora-Archiwum-Nauki-PAN-i-PAU-2024.pdf

Regulamin konkursu dostępny jest do pobrania pod poniższym linkiem:

https://archiwumnauki.pan.pl/wp-content/uploads/2024/01/Regulamin-Konkursu-na-Dyrektora-Archiwum-Nauki.pdf 

 

Studenci archiwistyki z wizytą w Archiwum Nauki

Studenci archiwistyki z wizytą w Archiwum Nauki

Pierwsze pokazy archiwaliów w nowym roku już za nami. Miło nam było gościć dra Huberta Mazura ze studentami II roku archiwistyki Uniwersytetu im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Uczestnicy zajęć zapoznali się z wybranymi aktami kancelaryjnymi oraz zróżnicowanym światem archiwów osobistych na przykładzie spuścizn humanistów, zoologów, lekarzy i geologów. Zajęciom towarzyszyła prelekcja na temat historii Archiwum Nauki oraz jego działalności, w tym współpracy z ośrodkami zagranicznymi.

W nowym, 2024 roku Archiwum Nauki zaprasza wszystkich zainteresowanych na pokazy, warsztaty oraz lekcje archiwalne.

Fot. P. Krzywda, M. Łyszczarz

Pożegnanie

Pożegnanie

Po trzech latach pełnienia funkcji dyrektora Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie chciałbym pożegnać się ze wszystkimi, z którymi miałem zaszczyt i przyjemność współpracować przez ten czas.

Moim przełożonym dziękuję za zaufanie i możliwość podjęcia wspaniałej przygody kierowania instytucją mającą swoją markę w świecie nauki i archiwistyki. Był to czas wyzwań, nieustannego uczenia się nowych obowiązków i zdobywania doświadczenia, które – mam nadzieję – zaprocentuje w przyszłości. Na tym stanowisku poznałem wielu wspaniałych ludzi (kolegów i koleżanki, uczonych i pracowników PAN i PAU, darczyńców, użytkowników, przyjaciół i sympatyków Archiwum z Polski i ze świata), którym jestem winien wdzięczność za liczne inspirujące rozmowy i wsparcie w niekiedy trudnych sytuacjach.

Nowej Dyrekcji życzę zdrowia i sił do mierzenia się z zadaniami, które staną przed Archiwum w kolejnych latach – aby idea skarbnicy artefaktów ludzi nauki trwała i stale się rozwijała.

Tomasz Pudłocki

Wyraz współczucia w związku ze strzelaniną w Pradze

Wyraz współczucia w związku ze strzelaniną w Pradze

Wstrząśnięci wczorajszymi tragicznymi wydarzeniami w Pradze, pragniemy złożyć
najszczersze kondolencje społeczności akademickiej Uniwersytetu Karola.
Szczególne wyrazy współczucia kierujemy do Rodzin Ofiar zamachu.

W tych trudnych chwilach łączymy się w bólu z naszymi Przyjaciółmi z Pragi.

Dyrektor oraz zespół pracowników
Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie

Spuścizny prof. Konstantego Grzybowskiego i prof. Stanisława Grzybowskiego w zasobie Archiwum

Spuścizny prof. Konstantego Grzybowskiego i prof. Stanisława Grzybowskiego w zasobie Archiwum

Zasób Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie powiększył się o kolejne dwie spuścizny.

20 grudnia br. siedzibę Archiwum odwiedziła pani Ewa Strzelska, córka prof. Stanisława Grzybowskiego i wnuczka prof. Konstantego Grzybowskiego. Odwiedziny były okazją do podpisania dokumentów, potwierdzających przekazanie do Archiwum spuścizn Jej ojca i dziadka.

Konstanty Grzybowski (1901–1970) był historykiem prawa i doktryn politycznych. Doktoryzował się w 1927 r., od 1928 wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim, próbował również działalności politycznej (początkowo związany ze środowiskiem tzw. konserwatystów krakowskich, następnie z BBWR i Stronnictwem Demokratycznym).

Po wojnie wznowił działalność naukową na UJ, w 1948 r. został dziekanem Wydziału Prawa. Od 1962 pracował także w Instytucie Historii PAN. Był członkiem Akademii oraz licznych krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych. Udzielał się również jako publicysta.

Przekazane do naszego zasobu archiwum osobiste Konstantego Grzybowskiego to około 2,60 mb. akt. Znajdują się tam przede wszystkim jego prace (w formie rękopisów, maszynopisów czy makiet wydawniczych, a także wycinki prasowe z jego publicystyką), materiały warsztatowe, dokumentacja działalności w instytucjach i towarzystwach naukowych, korespondencja z wydawnictwami i redakcjami czasopism. Osobną, dużą grupę stanowią materiały osób obcych (referaty czy recenzowane prace innych naukowców) oraz korespondencja prywatna. Niewielką częścią spuścizny są natomiast materiały biograficzne (przede wszystkim dotyczące przebiegu pracy) oraz dokumentacja, związana z działalnością polityczną (zachowały się nieliczne materiały z okresu związków Grzybowskiego ze Stronnictwem Prawicy Narodowej, jeszcze mniej jest papierów z czasów powojennych).

Stanisław Grzybowski (1930–2022) urodził się w rodzinie Konstantego i Krystyny z Estreicherów. Uczeń Gimnazjum im. Jana Sobieskiego, w 1950 został aresztowany przez UB w związku z działalnością antykomunistycznej organizacji, założonej przez jego szkolnych kolegów. Po kilku miesiącach został zwolniony, kontynuował studia historii na UJ, które ukończył w 1954. Ze względu na wcześniejsze aresztowanie odrzucono jego wniosek o aspiranturę na Uniwersytecie. Dopiero w 1955 przyjęty został do Instytutu Historii PAN w Warszawie.

W 1978 r. związał się z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Krakowie (późniejsza Akademia Pedagogiczna, obecnie Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej), gdzie do emerytury wykładał – a przez pewien okres był dyrektorem – w Instytucie Historii. Specjalizował się w historii nowożytnej krajów Europy Zachodniej. Oprócz pracy naukowej Grzybowski tworzył również poezje.

Archiwum osobiste Stanisława Grybowskiego składa się z ok. 0,82 mb. akt. Znajdują się w nim prace twórcy spuścizny (przede wszystkim maszynopisy) oraz materiały warsztatowe, związane z jego twórczością naukową, materiały działalności organizycjno-naukowej i wydawniczej (recenzje wydawnicze, umowy ws. publikacji, korespondencja z wydawnictwami i redakcjami czasopism), materiały biograficzne (dokumentacja przebiegu pracy zawodowej, certyfikaty i dyplomy, fotografie z podróży, portrety członków rodziny, rysowane ołówkiem przez brata jego żony, Jadwigi z Lehrów), korespondencja.

Na szczególne podkreślenie zasługuje obecność w archiwum Stanisława Grzybowskiego „spuścizny w spuściźnie” – w grupie materiałów rodzinnych znajdują się papiery jego żony, Jadwigi z Lehrów Grzybowskiej, wieloletniej pracowniczki Biblioteki Jagiellońskiej, w tym jej prace, materiały działalności naukowej, zawodowej i wydawniczej, materiały biograficzne oraz korespondencja.

Dofinansowanie projektu przez Fundację im. W. Felczaka

Dofinansowanie projektu przez Fundację im. W. Felczaka

Z przyjemnością informujemy, że Fundacja im. Wacława Felczaka (Wacław Felczak Alapítvány) przyznała dofinansowanie projektu opracowania spuścizny prof. Wacława Felczaka, wybitnego historyka, wieloletniego pracownika naukowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także kuriera Polski Podziemnej w okresie II wojny światowej i w pierwszych latach stalinizmu w Polsce, od 1948 do 1956 więźnia politycznego PRL.

Projekt prowadzony jest pod egidą Polskiej Akademii Umiejętności, a realizowany w Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, w którym przechowywana jest spuścizna prof. Felczaka. Pierwszy etap prac ma na celu opracowanie zgromadzonej w zespole korespondencji Profesora.

Spuścizna Wacława Felczaka zawiera ok. 2,60 mb. akt. Przekazana została Polskiej Akademii Umiejętności w 1994 r., po śmierci Profesora. Zawiera ona m.in. maszynopisy jego prac naukowych, materiały warsztatowe, dokumentację związaną z działalnością naukową, materiały biograficzne (w tym fotografie) czy zbiór wydawnictw antykomunistycznych wydawnictw podziemnych z lat 80. XX w.

Strona www Fundacji: Wacław Felczak Alapítvány | Visztula (wfa.hu)

Dar Towarzystwa Miłośników Historii Medycyny dla Archiwum Nauki

Dar Towarzystwa Miłośników Historii Medycyny dla Archiwum Nauki

12 grudnia br. reprezentujący władze Krakowskiego Towarzystwa Miłośników Historii Medycyny mgr Oskar Ostafin przekazał na ręce dyrektora Archiwum prof. Tomasza Pudłockiego i kierownik Małgorzaty Mrówki 18 sztuk medali, wykonanych staraniem Towarzystwa. Są to egzemplarze eksponowane we wrześniu br. podczas wspólnie zorganizowanej w naszym Archiwum wystawy „Medale medyczne – artefakty kultury”.

Dar dla Archiwum Nauki został przekazany przez zarząd Towarzystwa w osobach: prezesa prof. dra hab. Zdzisława Gajdy oraz członków: mgra Ostafina, mgr Marii Przybyszewskiej oraz dr Elżbiety Wendy.

Hojnym darczyńcom bardzo gorąco dziękujemy.

Fot. T. Filip.

YouTube