Materiały Stanisława Grzybowskiego (1930–2022)

Stanisław Grzybowski (1930–2022) – historyk, specjalista od dziejów Europy nowożytnej, profesor Akademii Pedagogicznej w Krakowie (obecnie Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej), członek PAN oraz wieloletni pracownik Instytutu Historii PAN.

Urodził się w rodzinie Konstantego, historyka prawa, i Krystyny z Estreicherów. Dzieciństwo jego naznaczone było przez wojnę i okupację – dla rodziny szczególnie tragiczną była śmierć dziadka, Stanisława Estreichera, zmarłego w obozie koncentracyjnym po aresztowaniu w ramach Sonderaktion Krakau.

Uczeń Gimnazjum im. Jana Sobieskiego, w 1950 został aresztowany przez UB w związku z działalnością antykomunistycznej organizacji, założonej przez jego szkolnych kolegów (Marka Kublińskiego i Bohdana Różyckiego). Po kilku miesiącach zwolniony, kontynuował studia historii na UJ, które ukończył w roku 1954. Ze względu na wcześniejsze śledztwo i aresztowanie odrzucono jego wniosek o aspiranturę na Uniwersytecie. W 1955 r. przyjęty został do Instytutu Historii PAN w Warszawie, pracował w krakowskim Zakładzie Dokumentacji IH PAN oraz w Komisji Odrodzenia i Reformacji PAN. Doktoryzował się w 1962, a habilitację uzyskał w 1969 r. Od 1973 docent IH PAN.

W 1978 r. związał się z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Krakowie (późniejsza Akademia Pedagogiczna, obecnie Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej), gdzie pracował do emerytury. Był dyrektorem Instytutu Historii oraz kierował Zakładem (Katedrą) Historii Nowożytnej. Profesor nadzwyczajny od 1982 r., w 1992 otrzymał nominację na profesora zwyczajnego. Był członkiem kilku towarzystw naukowych, m.in. Polskiego Towarzystwa Historycznego. Oprócz pracy naukowej zajmował się Grzybowski twórczością poetycką.

Archiwum osobiste Stanisława Grzybowskiego to około 0,82 mb. akt. Wyróżnić należy w nim materiały członków rodziny, które zawierają archiwum żony twórcy spuścizny, Jadwigi z Lehrów Grzybowskiej, starszej kustosz dyplomowanej i wieloletniej pracowniczki Biblioteki Jagiellońskiej. Cała spuścizna Grzybowskiego zawiera m.in.:

• prace twórcy spuścizny, w tym przede wszystkim maszynopisy artykułów naukowych; makieta wydawnicza pracy „Działalność naukowa Stanisława Kostki Potockiego”; biogramy dla PSB; referaty na konferencje naukowe;
• materiały warsztatowe (w tym wypisy źródłowe i z literatury, notatki; odpisy dokumentów na potrzeby wydawnictw źródłowych);
• materiały działalności organizacyjno-naukowej (m.in. Polska Akademia Nauk, Wyższa Szkoła Pedagogiczna / Akademia Pedagogiczna w Krakowie);
• materiały działalności wydawniczej (recenzje wydawnicze, umowy, korespondencja z wydawnictwami i redakcjami czasopism);
• recenzje i opinie o pracach naukowych i dorobku naukowym;
• materiały biograficzne (w tym dokumentacja studiów i przebiegu pracy zawodowej, certyfikaty, dyplomy, nagrody; portrety S. Grzybowskiego i członków rodziny; fotografie z podróży, kolekcje biletów);
• korespondencja wpływająca i wychodząca;
• materiały o twórcy spuścizny (recenzje prac, wycinki prasowe dotyczące S. Grzybowskiego);
• materiały rodzinne – archiwum Jadwigi z Lehrów Grzybowskiej, żony twórcy spuścizny (prace J. Grzybowskiej, materiały warsztatowe, materiały działalności naukowej, zawodowej, wydawniczej, materiały biograficzne, korespondencja).
• materiały osób obcych (przede wszystkim teksty prac recenzowanych).

M. Piróg