„Z albumu Walerego Goetla… Afryka”, (wystawa: 01.10.2005 – 08.09.2006 )

Walery Goetel (1889-1972) był geologiem, wybitnym znawcą w dziedzinie tektoniki i stratygrafii. Profesor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, przez wiele lat pełnił funkcję rektora tej uczelni. Naukowe zainteresowania Goetla związały go z górami. Upodobał sobie szczególnie wyprawy w Tatry. Swoją działalnością na rzecz propagowania piękna tych gór i zachowania ich w nienaruszonym postaci dla przyszłych pokoleń zasłużył na miano jednego z pionierów taternictwa i turystyki górskiej. Owocem głoszonych przez Goetla idei było powstanie wielu terenów chronionych, a przede wszystkim Tatrzańskiego Parku Narodowego. Popularyzował turystykę i sport wśród młodzieży. Patronował m. in. założeniu AZS-u w Krakowie. Sam też sporo podróżował i uprawiał wiele dyscyplin sportowych, nie pozostając jedynie biernym kibicem.

Mapka terenów, przez które podróżował Walery Goetel

W bogatej spuściźnie Walerego Goetla, świadczącej o jego szerokiej działalności, interesujące są zwłaszcza zbiory fotografii niemal z całego świata. Wśród nich naszą uwagę zwracają cztery duże albumy, zawierające zdjęcia z podróży po Afryce. To plon wyprawy, jaką Goetel odbył latem 1929 roku.

Celem podróży Goetla na Czarny Ląd było uczestnictwo w XV Międzynarodowym Kongresie Geologicznym, który odbywał się w Pretorii. W towarzystwie prof. Jerzego Lotha zwiedził on pustynię diamentową Namib nad Zatoką Wielorybią, dotarł do Przylądka Dobrej Nadziei, mógł przyjrzeć się pracy w kopalniach diamentów i złota w Afryce Południowej. Dwaj uczeni mogli też poznać pierwotne oblicze kontynentu afrykańskiego, zachowane w Parku Narodowym Krugera.

Po zakończeniu kongresu Goetel i Loth ruszyli przez serce Afryki, podziwiając ruiny zamku Zimbabwe, uchodzącego za legendarne królestwo Saby, piękno wodospadów Zambezi i ogrom Jeziora Wiktorii. Tam rozpoczęła się ich podróż po Nilu, która zaprowadziła ich pod piramidy Egiptu, gdzie stanęli u stóp Sfinksa i grobowca Abu Simbel, a wreszcie do Kairu i Aleksandrii. W ten sposób dobiegła kresu pierwsza polska wyprawa, która przemierzyła wzdłuż cały kontynent afrykański.

Walery Goetel ruszał do Afryki – jak sam pisał – pod wrażeniem romantycznych wyobrażeń z czasów podróży Livingstone’a i Stanleya. Zdjęcia z jego albumów, uzupełnione cytatami ze wspomnień, pokazują, jaką Afrykę Goetel odnalazł. Nam też pozwolą zweryfikować własny obraz Czarnego Lądu – wciąż egzotycznego i nieznanego…

Statek „Toledo”, którym Walery Goetel płynął z Rotterdamu do Kapsztadu (19.06-12.07.1929)

Pustynia Namib nad Zatoką Wielorybią

Zatoka Fałszywa widziana ze skał Przylądka Dobrej Nadziei

Zuluscy wojownicy

Chata murzyńska w Parku Narodowym Krugera (Transwal)

Meczet na wzgórzach Mokkatam (Egipt)