Młodzieńcze pasje uczonych. Tadeusz Kowalski (1889-1948) Kazimierz Kowalski (1925-2007), (wystawa: 2014-04-15 – 2014-10-31)

W życiu człowieka burzliwy okres dorastania to czas buntu przeciw zastanej rzeczywistości, ale też próbowania tego, co nowe, zdobywania doświadczenia, rzeźbienia swej osobowości. Właśnie wtedy budzą się w młodych ludziach pasje, które nie zawsze są tylko chwilowym zauroczeniem. Dla wybitnego orientalisty, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i sekretarza generalnego Polskiej Akademii Umiejętności, Tadeusza Kowalskiego (1989-1948), młodzieńcze zamiłowanie do przyrody oraz do turystycznych i górskich wędrówek z czasem zdecydowało o sposobie spędzania każdej wolnej chwili – niedziel, świątecznych ferii, wakacji. Ta pasja, dzielona z żoną Zofią, dzięki silnym więzom emocjonalnym w rodzinie Kowalskich, przeszła także na ich dzieci, zwłaszcza na syna Kazimierza, dla którego stała się elementem decydującym o wyborze drogi życiowej. Po latach Anna Kowalska-Lewicka i Kazimierz Kowalski z nostalgią wspominali wspólne z rodzicami odkrywanie okolic Krakowa, a także wędrówki z ukochanego Kościeliska w Tatry. Kazimierz Kowalski (1925-2006), profesor zoologii, członek Polskiej Akademii Nauk i prezes Polskiej Akademii Umiejętności, marzył w dzieciństwie o tym, żeby „stanąć w miejscach, na których nie stanęła stopa ludzka”. Takimi miejscami stały się dla niego jaskinie. Nie zamierzał jednak poprzestać na „turystyce jaskiniowej”i biciu rekordów głębokości. Uczynił speleologię istotnym elementem swoich badań. Łatwiejsze do zdobycia jaskinie, występujące na Wyżynie Krakowskiej, eksplorował i dokumentował samodzielnie. Dla badania trudniejszych – tatrzańskich – założył wraz z kolegami ze studiów pierwszy w Polsce Klub Grotołazów (1950). Brał również udział w wielu wyprawach zagranicznych. W roku 1956 ustanowił rekord świata głębokości – 1122 m – schodząc do jaskini Gouffre Berger w masywie Vercors we Francji. Był współzałożycielem i pierwszym przewodniczącym Sekcji Speleologicznej Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika (od 1964). Jego liczne publikacje o tematyce speleologicznej w znaczący sposób pogłębiły wiedzę o jaskiniach i występujących w nich drobnych ssakach, zwłaszcza nietoperzach.